Opportunistische politici in veel Europese landen, waaronder België, geven migranten de schuld van het falen van hun regeringsbeleid. In Vlaanderen heeft de extreemrechtse partij 23% van het vertrouwen, het hoogste van alle politieke partijen.
Gisteren vertelde een migrant-ondernemer mij dat hij voor Vlaams-Belang zou stemmen. Nu vraag ik mij af wat we niet zien of goed communiceren. Waarom willen zoveel mensen haat legitimeren, zelfs als het tegen hen terugslaat?
De geest van haat kan zich niet manifesteren wanneer er in de samenleving consensus is dat haat kwaadaardig is. Wanneer deze consensus breekt, stellen invloed, geld en connecties uiteindelijk de wildste fantasieën in staat om gerealiseerd te worden: segregatie, ontmenselijking en de emotieloze vernietiging van de ‘vijand van het volk’.
De realiteit van oorlogen binnen en buiten Europa is hard. Toch begint onze kennis ervan met onderwijs en informatie. Ik heb boeken gelezen en films gekeken die uitleggen hoe in korte tijd een intelligent persoon kan veranderen in een intelligent dier en dit jarenlang voor zichzelf kan rechtvaardigen.
Een paar jaar geleden las ik “Sophie’s Choice” van William Styron: een Poolse moeder moest, toen ze voor het nazi-leger werd gebracht, kiezen welk van haar kinderen naar het concentratiekamp moest en welke moest verbranden in de kamer. Ze liet haar 8-jarige dochter verbranden en redde haar 5-jarige zoon. Deze beslissing nam ze binnen één minuut – in shock – op bevel van één man die geen empathie kende.
Trouwens, niemand denkt vandaag de dag dat onderhandelingen met de nazi’s vrede zouden brengen. De overwinning deed dat wel.
De overwinning in de Tweede Wereldoorlog bracht mensenrechten en sociale gerechtigheid naar Europa. Ja, ze zijn niet perfect, maar ze zijn het meest perfecte van alles wat er in de hele wereld bestaat.
Deze waarden werden vastgesteld als resultaat van de enorme pijn van veel verschillende mensen die buren zijn geweest en altijd zullen zijn.
Op zoek naar vrede en welvaart die deze waarden met zich meebrengen, verlaten migranten hun landen en komen naar Europa. Deze waarden zouden centraal moeten staan in het Europese migratiebeleid.
Boeken zoals “Man’s Search for Meaning” van Viktor Frankl, “The Order of the Day” van Eric Vuillard, “The World of Yesterday” van Stefan Zweig, evenals films als “The Pianist”, “The Banker’s Resistance” en “The Zookeeper’s Wife” zouden verplicht moeten zijn voor iedereen die naar Europa komt of er al woont. Het leren van de basisprincipes van mensenrechten en Europese geschiedenis en de basis van de wetgeving van het land van verblijf zou een voorwaarde moeten zijn voor volledige integratie in de samenleving. Dit zou onderwezen moeten worden op scholen en universiteiten, en ook deel moeten uitmaken van uitwisselings- en mentorprogramma’s.
Dit zou onze reactie zijn op het extreemrechtse extremisme om een veilige toekomst voor onze kinderen in Europa te hebben en hoop te geven aan alle mensen die elders lijden onder tirannie en onrecht.
